همونطور که میدونید یکی از کارهای مهم برای دوختن یه لباس یا دامن و یا شلوار، توانایی دوخت زیپ هست.با توجه به نوع لباس و پوشاکی که میدوزید باید از زیپهای مخفی و یا معمولی استفاده کنید.شاید بعضی از دوستان به کلاس خیاطی نرفته باشن و شاید اونهایی هم که کلاس رفته اند مثل خود من مربی شون توضیح جامع و کاملی در مورد دوخت زیپها بهشون نداده باشه،به همین خاطر تو این پست در مورد دوخت انواع زیپها براتون توضیح میدم.

 

دوختن زیپ با چرخ و دست :

زیپها با توجه به جنس و همینطور کاربرشون،چند نوع هستن.جنس اونها فلزی و نایلونی هست.که زیپهای نایلونی ،انعطاف بیشتری دارن و سبکتر هستن و بیشتر برای پارچه های لطیف بکار میرن.

با توجه به کاربردشون، زیپ مخفی ،زیپ دامن و شلوار و زیپ کاپشنداریم.زیپ مخفی بیشتر برای لباسهای مجلسی بکار میره که نمیخوایم زیپ در درز مورد نظر دیده بشه.البته میتونید برای موارد دیگه هم به دلخواه خودتون از زیپ مخفی استفاده کنید. زیپ دامن و شلوار هم، زیپهای معمولیه که در زیر کمر دامن و شلوار دوخته میشه.و معمولا یک زبانک هم در زیر اون قرار می گیره.زیپ کاپشن هم که زیپهایی هستن که دو تکه اون بطور کامل از هم جدا میشه و در مواردی کاربرد داره که درز جلوی لباس بطور کامل با زیپ باز و بسته بشه.مثل کاپشن، مانتو ،سوئیشرت و … .

هر یک از این زیپها روش دوخت منحصر به خودشون دارن.که امروز تا جایی که بشه براتون طرز دوختشون رو توضیح میدم.

اول بهتره یک سری نکات مهم در دوخت انواع زیپ رو بهتون بگم که با رعایت اونها دوخت زیپ مخصوصا برای اون دسته از دوستانی که تازه خیاطی رو شروع کردن،راحت تر میشه.چون دوخت زیپ به نظر خیلی ها یکی از سخت ترین قسمتهای خیاطی کردنه.اما با رعایت موارد زیر و همینطور با تکرار و تمرین ،براتون راحت و ساده میشه.

قسمتهای مختلف یه زیپ رو میتونید تو شکل زیر ببینید :

 

نکات مهم در دوخت زیپها :

دوخت زیپ رو میتونید هم با دست و هم با چرخ انجام بدید.البته دوختن با چرخ بسیار تمیزتره ،اما بعضی جاها که در ادامه همین پست براتون خواهم گفت،بهتره زیپ رو با دست بدوزید.

۱- زیپ رو چه با دست و چه با چرخ که میدوزید باید از جهت پایین به بالا بدوزید.یعنی در جهت بسته شدن زیپ.

۲- مطمئن شید که شکافی که برای زیپ در نظر دارید با طول زیپ برابر باشه.

۳- اضافه درز برای دوخت زیپ رو کمتر از ۱٫۵ سانت نگیرید.

۴- در پایین درز مخصوص زیپ ،یعنی انتهای زیپ برای اینکه گیره زیپ دیده نشه،باید درز رو ۳ میلیمتر کوتاهتر از زیپ بگیرید.یعنی درز زیپ رو بجای اینکه در ابتدای مکان زیپ باز بذارید،تا ۳ میلیمتر بالاتر بدوزید و بعد شروع به دوختن زیپ کنید.

۵- قبل از دوخت نهایی، اول زیپ رو با کوک به درز مورد نظر متصل کنید و لباس رو پرو کنید، اگه همه چیز درست و سر جای خودش بود،دوخت نهایی رو انجام بدید.دقت کنید که دندانه های زیپ ،دقیقا در امتداد کوک شلهای خط پهلو باشه.

۶- در موقع دوختن زیپ معمولی،بهتره زیپ بسته باشه. (البته در مورد زیپ مخفی که بعدا طرز دوختش رو براتون مفصل میگم، باید زیپ رو باز بذاریم.)

۷- قبل از دوختن زیپ،اون رو یکی دو بار باز و بسته کنید ،تا از سالم بودنش مطمئن بشید. اگه سخت باز و بسته میشه کمی صابون یا موم ،به دندانه های زیپ بمالید تا روون بشه.

 

حالا روشهای دوختن زیپها :

۱- دوخت زیپ معمولی با دست : من خودم از جمله افرادی هستم که دوست دارم حتی وقتی زیپ معمولی رو میدوزم، زیپ از روی لباس دیده نشه، به عبارتی زیپ معمولی ، رو به شکل مخفی بدوزم.البته بعضی جاها مجبوریم زیپ رو طوری بدوزیم که دندانه هاش معلوم باشه، که در جای خودش براتون توضیح خواهم داد. فعلا میخوام دوختن زیپ معمولی،به شکل مخفی رو بهتون بگم.دوخت زیپ با دست رو به دو روش میتونیم انجام بدیم.ممکنه از خودتون بپرسید ،مگه الان دیگه کسی زیپ رو با دست میدوزه ؟ در جوابتون باید بگم، بله . برای بعضی از پارچه ها مجبوریم دوخت زیپ رو با دست انجام بدیم.

در مورد پارچه های پشمی، مخمل ،تور ،ابریشم طبیعی ،دانتل و پارچه های خیلی لطیف مثل حریر و … و انواع پارچه های فانتزی بهتره زیپ رو با دست بدوزید.

برای دوخت زیپ، بعد از اینکه درز پشت یا پهلو و یا هر درزی رو که میخواید بهش زیپ بدوزید رو تا پایین قسمتی که قراره زیپ بهش دوخته بشه محکم چرخ کرده و قسمتی رو که میخواید زیپ رو بهش بدوزید ،با چرخ کوک درشت بزنید و ته اون رو سر قائمه نزنید که بعد از دوخت زیپ به راحتی بتونید اون رو بشکافید. بعد از دوختن درز، زیپ رو سر جای خودش طوری قرار بدید که محل باز و بسته شدن زیپ دقیقا روی خط درز دوخته شده قرار بگیره.و بعد دو طرف زیپ رو به جادرز دوخته شده مثل شکل زیر کوک ریز بزنید.

سپس درز رو باز کرده و از روی پارچه اون رو اتو کنید.

بهتره دوخت کوکها با دست بسیار ریز باشه، طوری که از روی پارچه زیاد دیده نشه.مثل شکل زیر.

۲- دوخت زیپ معمولی با چرخ : از این نوع دوخت زیپ برای اتصال زیپ به چاک یقه، چاک آستین، درز وسط پشت، درز وسط جلو، زیر درز پیلی ها و … بکار میره.زیپ رو در محل مورد نظربا دست به جادرز کوک بزنید.سپس پایه مخصوص زیپ رو به چرخ نصب کنید.( مطمئنا میدونید که پایه زیپ معمولی با زیپ مخفی فرق داره، ایشالله تو یه پست جداگانه اشکال پایه های مختلف چرخها رو بهتون نشون میدم و کاربرد هر یک رو براتون میگم.)پارچه و وزیپ رو طوری زیر پایه چرخ قرار بدید که پارچه ،صاف باشه.و سپس با فاصله معین از دندانه های زیپ شروع به چرخ کردن زیپ به پارچه کنید.این فاصله بهتره حدود ۰٫۵ سانت باشه.برای چرخ کردن زیپ باید از طرف روی پارچه این کار رو انجام بدید.

۳- روش دوم دوختن زیپ معمولی با چرخ : این روش بیشتر برای دامن و شلوار و یا درز پشت لباس بکار میره.تو این روش لبه های پارچه در قسمتی که قراره زیپ رو بهش بدوزیم با هم نابرابرند.یعنی پهنای یک طرف بیشتر از طرف دیگه میشه.در این حالت دندانه های زیپ در زیر لبه ای که پهناش بیشتره بطور کامل پنهان میشه.مثلا تو مواردی که زیپ همرنگ پارچه تون پیدا نکردید و یا همرنگ پارچه هست اما یک مقدار روشن تر و یا تیره تر هست بهتره از این روش استفاده کنید.

پهنای جادرز رو حداقل ۱٫۵ سانت بگیرید و ابتدا درز رو تا زیر قسمتی که قراره زیپ رو بهش بدوزید چرخ کنید، سپس سمت راست پهنای جادرز برای دوخت زیپ رو دقیقا از امتداد خط درز دوخته شده تا بالا تا کرده و اتو کنید.اگه احتمال میدید که بعد از اتو کردن این لبه باز هم تای اون باز بشه میتونید روی اون رو کوک بزنید و بعد اتو کنید.(مثل شکل زیر)

حالا لبه قسمت زیری یا همون سمت چپ زیپ رو باید تا کرده و اتو کنید.اما این بار دیگه از روی خط درز اون رو تا نمی کنیم.بلکه این لبه رو حدود ۳ میلیمتر از خط درز بطرف توی درز تا کرده و کوک زده و اتو کنید.

 

حالا همونطور که زیپ بسته اس، سمت چپ اون رو به لبه چپ طوری سنجاق کنید که دندانه های زیپ دقیقا بموازات لبه پارچه قرار بگیره و سپس از طرف پایین به بالا شروع به چرخ کردن زیپ کنید.تو این روش باید تا جایی که میتونید خط دوخت رو به لبه پارچه یا همون دندانه های زیپ نزدیک بگیرید.

 

بعد لبه رویی رو روی لبه زیری قرار بدید، طوری که لبه زیر و رو در امتداد خط پهلو قرار بگیره. سپس اون رو مثل شکل کوک زده، بعد از پرو و اطمینان از صاف بودن اون و درست بودن اندازه اش ،اون رو اتو کرده و لبه رویی رو هم چرخ کنید.

 

برای اینکه زیپ، صاف و تمیز بایسته، لبه قسمت پایین زیپ و سمت چپ رو مثل شکل زیر چرت زده و برای اینکه قسمت چرت خورده، ریش ریش نشه اون رو دندون موشی زده و بعد اتو کنید.

 

زبانک زیر زیپ : حتما دیدید که زیر زیپ دامن و شلوار، یه قسمت اضافه دوخته میشه که بهش میگن زبانک.پارچه زبانک گاهی اوقات،دولا بریده میشه،اما در مورد پارچه های ضخیم بصورت یک لا برش میخوره و گاهی هم لازمه که همراه آستر دوخته بشه.شکل زبانک رو تو عکس زیر میتونید ببینید.پهنای زبانک مقداری بیشتر از پهنای زیپ و بلندی اون هم مقداری بیشتر از بلندی زیپ هست،طوری که بعد از دوختن اون به پشت زیپ، بطور کامل زیپ رو می پوشونه.اون طرف زبانک که انحنا نداره، و صاف هست رو باید دقیقا روی خط چرخ شده لبه رویی زیپ باشه.

در طرف دیگه زبانک از یه دکمه نر و ماده استفاده کنید.

این روش دوختن زبانک رو برای دامن استفاده می کنیم.دوختن زبانک برای شلوار و مخصوصا شلوارهای مردونه رو بعدا در جای خودش بهتون خواهم گفت.

 

۴- دوخت زیپ شلوار یا جلوی دامن به روش مردانه دوزی : حتما میدونید که دوختن زیپ شلوار مردونه با روشی که تو قبل گفتم یه تفاوت کوچیکی داره.و همینطور دوختن زیپ در پشت دامن با جلوی دامن متفاوته.

برای این کار روی لبه سمت چپ یا همون لبه زیری، از خط مرکزی به اندازه حدود ۱ سانت داخل بشید و زیپ رو از طرف پشت اون ،مثل شکل زیر طوری روی لبه زیری قرار بدید که دندانه های زیپ دقیقا در مقابل خط مرکزی قرار بگیره.

حالا لبه زیری رو تا کنید طوری که حدود ۳ الی ۵ میلیمتر از خط مرکزی داخل شده باشید. و لبه اون رو کوک بزنید. روی الگوی شلوار قبلا محل دوخت زیپ علامتگذاری شده، بنابراین طرف دیگه زیپ رو از روی علامت گذاشته شده بدوزید.

۵- دوخت زیپ مخفی : برای دوخت زیپ مخفی حتما باید دوختنش رو ببینید اما من فعلا با یه مقدار توضیح براتون طرز دوختش رو میگم و بعدا تو دوخت یکی از لباسها بطور مفصل و مرحله به مرحله توضیحات رو بهتون خواهم گفت.

دندانه های زیپ مخفی بطرف داخل لباس هست و به همین خاطر بعد از دوخته شدن زیپ، زیپ رو مثل یک جادرز می بینید.توپی چرخ رو بچرخونید و پایه و سوزن رو در بالاترین وضعیت خودش قرار بدید، و از پایه دوخت زیپ که مخصوص دوخت لبه های بلنده استفاده کنید.

پایه مخصوص زیپ مخفی رو تو شکل زیر می بینید.

اول یک طرف لبه پارچه رو با دست به زیپ کوک بزنید تا زیپ ثابت بشه .طوری باید کوک بزنید که دندانه های زیپ بموازات خط درز قرار بگیره.برای دوختن زیپ مخفی باید زیپ رو باز کنید و از بالا به پایین زیپ رو بدوزید.حالا با پایه مخصوص همون طرف زیپ رو که به پارچه کوک زده بودید چرخ کنید.

برای دوختن طرف دیگه زیپ،اول زیپ رو ببندید و با دست طرف دیگه زیپ رو به لبه پارچه کوک بزنید، سپس زیپ رو باز کرده و با همون پایه چرخ کنید.

دقت کنید که پایه زیپ مخفی دو تا حالت دندانه در زیرش داره که وقتی میخواید طرف دیگه زیپ رو بدوزید باید دندانه سمت چپ سوزن رو برای دوختش استفاده کنید.اگه تو دو تصویر بالا دقت کنید، این تفاوت رو در دو طرف زیپ مخفی خواهید دید.

 

کوتاه کردن زیپ : گاهی اوقات زیپی که میخواید استفاده کنید بلندتر از اندازه لازمه،بنابراین شما باید خودتون اون رو کوتاه کنید.برای این کار باید بدونید که ما همیشه از پایین زیپ باید کوتاه کردن رو انجام بدیم نه از بالای زیپ.برای کوتاه کردن زیپ، میتونید مقدار اضافه اون رو با قیچی بچینید.(یادتون باشه که از قیچی مخصوص برش پارچه برای این کار استفاده نکنید.) و یا اینکه با استفاده از ابزار مخصوص دندانه های زیپ رو مثل شکل زیرجدا کنید تا جایی که به اندازه دلخواه برسید.بعد از کوتاه کردن و یا درآوردن دندانه های زیپ باید انتهای زیپ رو با دوختن مسدود کنید.

البته دوختن زیپ برای قسمت جلوی یقه لباس که هیچ درزی نداره و یا دوختن زیپهای مجزا برای کاپشن و مانتو و … روش متفاوتی دارن که اونها رو هم به امید خدا تو پستهای بعدی بهتون خواهم گفت.

به امید خدا به زودی در مورد دوخت دکمه و جادکمه هم اطلاعات کامل رو خواهم گفت تا برای دوخت لباسها مشکلی نداشته باشید و بعد خیلی زود بقیه مباحث خیاطی رو ادامه خواهیم داد.

مژده به کاربران خیاطی که به امید خدا مبحث مربوط به آموزش موارد مهم در خیاطی با فیلم رو هم در نظر دارم که تو سایت بذارم که دوستانی که اصلا به کلاس خیاطی نرفتن و مثلا براشون دوختن زیپ مخفی سخته یا حتی با این عکسها و توضیحات بازم متوجه یه سری از نکات دوخت لباسها نمیشن،با فیلمهایی که گرفته میشه بتونن مشکلشون رو حل کنن .و برای کاربران خیاطی هم مطالب خاصی رو برای اعضای ویژه در نظر خواهم گرفت،البته نه به این زودیها .چون فعلا همه مطالب خیاطی رو میخوام تو مباحث رایگان سایت بذارم،بعدا که به مباحث پیشرفته تر رسیدیم ایشالله لیست آموزشهای خیاطی اعضای ویژه رو هم خواهم گذاشت.

 منبع

by زهره